Her işletme benzerlerinden ayrılmak, rekabette üstünlük elde etmek, hedeflerine ulaşmak ve nihayetinde büyüyüp ilerlemek ister. İşletmelerin bu isteklerinin gerçekleşmesindeki en önemli faktör çalışanlarıdır. Bir başka ifadeyle, her başarılı işletmenin arkasında başarılı çalışanlar vardır. Dolayısıyla çalışanların iş yerindeyken gösterdikleri yüksek performans ile işletmenin başarılı bir şirket olarak faaliyetlerine devam etmesi doğrudan ilişkilidir. İşletmeler ve çalışanlar için hayati öneme sahip olan performansın yönetilmesi, günümüzde gittikçe önemini artırmıştır. Bu yazımızda, işletmelerin etkili ve zamanında kararlar verebilmelerini sağlayan performans yönetimi dair bilmeniz gerekenleri paylaşıyoruz…
Başlamadan önce eğer daha önce okumadıysanız IK Yöneticilerinin Vazgeçemeyeceği 7 Analiz Uygulaması başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Performans yönetimi; şirketin kaynakları, finansal yapısı, çalışanları gibi bileşenlerinin şirketin geleceğe yönelik hedefleri doğrultusunda yönlendirilmesi ve yönetilmesini sağlayan sistemdir. Performans yönetiminin amacı, çalışanların motivasyonlarını yükseltmek, işe olan aidiyet ve sorumluluk duygusunu güçlendirmek ve mevcut durumu tespit ederek olunması gereken noktaya varmak için yapılması gerekenleri ortaya koymak ve uygulanmasını desteklemektir.
Çalışanların başarılarının takdir edilip ödüllendirilmesi performans yönetiminin en önemli noktalarından biridir. Performansları takdir edilen ve ödüllendirilen çalışanların gelecekteki performansları ve şirket başarısına yapacakları katkı oranı da yükselecektir.
Toparlayacak olursak, bireysel ve kurumsal performansta artış sağlanması, çalışanların iş memnuniyetinin ve motivasyonunun artırılması, performansın tüm çalışanlar için objektif olarak tespit edildiği; adil, eşit ve eş zamanlı değerlendirme, kişisel gelişim planları, eğitimler, ücret, ödüllendirme ve kariyer planlama gibi uygulamalara baz teşkil edecek bir analiz ve değerlendirme sürecinin oluşturulması, şirket içinde yüklenilen rol ve sorumlulukların daha somut olarak tanımlanması ve bu tanımlamalara paralel iş akışlarının oluşturulması performans yönetiminin öncelikli hedeflerindendir.
Performans yönetimi; İşletmenin genel olarak başarılı olup olmadığını ve hangi noktada olduğunu belirler. Diğer bir deyişle, kurumların belirlemiş oldukları hedeflere ne derece ulaşıp ulaşmadıklarını ortaya koyan en önemli sistemlerden biridir.
Performans yönetimi; Kurumda yürütülen faaliyetlerin belirli bir amaca ve hedefe yönelik olarak gerçekleştirilmesini, üst yönetime kurumun gidişatı ile ilgili temel ve kritik bilgiler, hesap verilebilirlik sağlar ve belirli faaliyetler bazında performans eğilimini ortaya koyar. Ayrıca performans yönetimiyle; ortaya konan hedeflerle birlikte bunları gerçekleştirmek için gerekli olan kaynak ihtiyacı belirlenir, belirli periyotlarda yapılan izleme, ölçüm ve değerlendirme çalışmaları ile hedeflerin yakalanabilme/tutturulabilme dereceleri ortaya konur.
Performans değerlendirmesi ile performans yönetimi birbiriyle ilişkili fakat birbirinden farklı kavramlardır.
Performans değerlendirmesi, bireylerin ve organizasyonların performanslarını ölçen, oluşabilecek problemleri önleyen, bireylerin sistem üzerinde kontrolünü artıran ve çalışanların iş memnuniyetini ön planda tutan bir değerlendirme metodudur. Yani, belirlenen bireysel şirket hedeflerinin, yıl içinde değerlendirilmesi ile yeni yıl hedeflerinin belirlenmesi şeklinde gelişen süreç performans değerlendirmesini oluşturmaktadır. Performans yönetimi ise birey performansı ile birlikte tüm ekibin performansını ele alır. Dolayısıyla performans yönetimi, performans değerlendirmeyi de kapsayan bir yönetim sürecidir.
Performans yönetimi ve performans değerlendirmesi arasındaki farklarını aşağıdaki gibi tablolaştırabiliriz:
| Performans Yönetimi | Performans Değerlendirme |
| Yöneticiler yürütür | İK departmanı yürütür |
| Karşılıklı görüşmelerle değerlendirme | Yukarıdan aşağıya değerlendirme |
| Devamlı görüşme | Yılda 1-2 kez değerlendirme görüşmesi |
| Şirket başarısı ve performansına odaklanır | Bireysel iyileştirme ve başarıya odaklanır |
| Ücretlendirme ile ilişkisi yoktur | Ücretlendirme ile ilişkili |
| Değerlendirme notu yaygın değildir | Değerlendirme notu yaygın olarak kullanılır |
| Süreç esneyebilmekte | Tek parçalık bir sistem |
| Hedeflerin haricinde değer ve davranışlara da odaklanma | Sayısal hedeflere odaklanma |
| Az dokümantasyon | Karmaşık ve bürokratik dokümantasyon |
