İşletmeler zaman zaman kendi dinamiklerinden kaynaklanan veya küreselleşmenin etkisiyle ortaya çıkan krizlerden etkilenmektedir. İşletmeler bu tarz olumsuzluklarla stratejik yönetim ve stratejik analiz çabalarıyla baş etmektedir. Burada önemli olan hiç kuşkusuz stratejik analiz sürecidir. Çünkü işletme stratejisinin oluşturulmasındaki en önemli süreç stratejik analiz sürecidir. Stratejik analiz süreci, işletmenin amaçlarının tanımlanmasına ve bunlara uygun stratejilerin belirlenmesine, bununla birlikte dış çevrenin ve işletmenin incelenmesine imkan sunmaktadır. PEST analizi, işletmelerin uyguladığı bazı stratejik araçlardan biridir.

İşletme Analizi Nedir?

Basitçe tanımlamak gerekirse işletme analizi, işletmenin şu anki durumunu, sahip olduğu varlıkları ve yeteneklerini belirleme sürecidir. Bu kapsamda bu analizde, işletmenin şimdi ne durumda olduğu ve hangi tür varlıklara sahip olduğu ortaya çıkacaktır. Bununla beraber sahip olunan varlık ve yeteneklerin, rakiplerin varlık ve yeteneklerine göre durumu anlaşılacaktır. Dolayısıyla işletme analizi, işletmeyi rakipleri ve müşterilerinin gözünde farklı kılan özelliklerin, yeteneklerin ve varlıkların belirlenmesi işidir.

İşletme analizinin amaç ve faydalarından bazıları şunlardır:

• İşletmenin güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesi, işletmeye önemli bir stratejik ve taktik bilgi sağlar.
• İşletmenin ne yapabileceği ile ne yaptığı arasındaki farkı belirlemeye imkan sunar.
• İşletmenin ciddi bir değerlemeye tabi tutulması, çevre ile arasındaki uyumu ve rekabet avantajını sürdürmeyi de kolaylaştırır.
• İşletme analiziyle maliyetleri düşürme fırsatı, bir eğitim programı ihtiyacı, dağıtım kanallarında bir yenilik, karar verme sürecinde yeni bir kritik noktanın ortaya çıkması, haberleşme sisteminde bir değişme gereği ortaya çıkabilir. Tüm bunlar ise yeni stratejilerin oluşturulmasında mühim olan konulardır.

  PEST Analizi

  PEST analizi, “Politik (İng. political), ekonomik (İng. economic), sosyolojik (İng. sociological) ve teknolojik (İng. technological) analizler” ifadesinin kısaltmasıdır ve stratejik yönetim süreci için yapılan dış çevre analizinde makro düzeydeki çevresel faktörlerin analizidir. Bu analiz, işletmenin dikkate alması gereken makro seviyedeki çevresel faktörler hakkında bir resim ortaya koymaktadır.

  P: Political (Siyasi etkenler): Bir ülkedeki hükümetin belirli bir sanayi dalı üzerinde ne ölçüde etki sahibi olduğunu ifade etmektedir.

  E: Economic (Ekonomik etkenler): Bir ekonominin, şirketleri doğrudan etkileyen ve uzun vadeli yansımaları olan performansının belirleyici faktörleridir.

  S:  Sociological (Sosyolojik etkenler): Bir pazarın sosyal çevresinden doğmaktadır ve kültürel eğilimler, demografik yapı ve nüfus istatistikleri gibi belirleyicileri bulunmaktadır.

  T: Technological (Teknolojik etkenler): Teknolojide görülen ve bir sanayi dalındaki operasyonları etkileyen yenilikleri (inovasyonları) içermektedir. Burada bir pazardaki otomasyon seviyesi, araştırma-geliştirme faaliyetleri ve teknolojik farkındalıktan söz edilmektedir.

  PEST analizi; bir işletmenin veya ürünün ne durumda olduğunu ve nereye doğru gittiğini dış çevredeki gelişmeler kapsamında tespit etmede, işletme için fırsat ve tehdit olacak faktörlerin tespitinde, işletme için fırsatları avantaja çevirip tehditleri en aza indirmede, ortaya çıkan riskleri belirlemede ve stratejik planlama yaparken işletmenin içinde yer aldığı çevresel faktörleri irdelemede kullanılan önemli bir stratejik araçtır.