Türkiye’nin hukuki düzeninde taraflar çerçevesinde işçi ve işverenler için 2 ayrı iş sözleşmesi vardır. Bunlar “bireysel iş sözleşmesi” ve “toplu iş sözleşmesi” olmak üzere ayrıştırılmaktadır.
Bu yazımızın konusu olan bireysel iş sözleşmesi hakkında detayları sizin için özetliyor olacağız. Eğer toplu iş sözleşmesi hakkında bilgi edinmek istiyorsanız lütfen tıklayınız.
Bireysel İş Sözleşmesinin Tanımı, Amacı ve Tarafları
İş sözleşmesi temel olarak işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinin kurulmasındaki esasları belirlemektedir. İş Hukukuna göre sözleşme serbestisi esas kabul edildiğinden işçi ve işveren tarafları iş sözleşmesini belli kurallar çerçevesinde, yasalara aykırı olmamak kaydıyla serbestçe düzenleyebilirler. Ayrı taraflar sözleşmenin tarafını seçmek ve sözleşmeyi sona erdirmek gibi haklara da sahip olmaktadır.
Bireysel iş sözleşmesi, 2003’te 25134 sayılı resmi gazetede yayınlanan “İş Kanunu (No: 4857)” özelinde düzenlenmektedir ve sözleşmenin kapsamı bu kanunda detaylıca belirlenmektedir.
Kanundaki tanımı “İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir.” şeklindedir.
Bu sözleşmenin temel amacı, işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinin çerçevesini doğru şekilde çizmek ve tarafların birbirlerine olan sorumluluklarını netliğe kavuşturmaktır.
Sözleşmenin tarafları işçi ve işveren olmak üzere 2 taraftan oluşmaktadır. Hem işçi hem işveren tarafları kendi adlarına imzalama özgürlüğüne sahiptirler.
Bireysel İş Sözleşmesinin Nitelikleri
- İş sözleşmesi, T.C. kanunlarında tersi belirtilmediği müddetçe, özel bir şekle göre düzenlemek zorunda değildir.
- Taraflar iş sözleşmesini, ihtiyaçlarına hitap eden biçimde düzenleyebilmektedirler ancak Kanun hükümleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmalıdır.
- İş sözleşmeleri 2 türde “belirli veya belirsiz süreli” olarak düzenlenebilir.
- Bu sözleşmeler çalışma türleri açısından tam süreli veya kısmî süreli, deneme süreli ya da diğer türlerde düzenlenebilmektedir.
- Belirli süreli sözleşmeler süre bağlamında bir kısıtlama bulunmamaktadır. 1 yıldan daha az ya da daha fazla olabilmektedir.
- Süresi en az 1 yıl olan veya 1 yıldan daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.
- İş sözleşmesine dair belgelerde damga vergisi ve diğer harç benzeri maliyetlerden muaftır.
Yazılı Olmayan Bireysel Sözleşmeler Hakkında
Sözleşmenin yazılı olarak yapılmaması durumunda işveren için bazı yükümlülükler doğmaktadır. İşveren işçiye en fazla 2 ay içerisinde alttaki maddelerde yer alan konularda bilgi vermelidir.
- Genel ve özel çalışma şartları,
- Günlük ya da haftalık çalışma süresi,
- Temel ücreti, varsa ücret ekleri ve ücret ödeme dönemi,
- Süresi belirli ise sözleşmenin süresi,
- Sözleşmenin feshi halinde tarafların uyum göstermek zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge,
- Süresi en fazla 1 ay olan (1 ayı geçmeyen) belirli süreli iş sözleşmelerinde bu maddeler uygulanmaz.
- İş sözleşmesi 2 aylık süre henüz tamamlanmadan bitirilmiş ise; bu başlıkta yer alan bilgilerin en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak verilmesi zorunludur.
Personel Yönetimini Kolaylaştırın
Türkiye’nin en köklü yazılım şirketi olan ve okuduğunuz makalenin yazarı olan Bilişim uzmanlarının insan kaynakları iş süreçlerinizi daha verimli hale getirmesini isterseniz bize email ya da telefon yoluyla ulaşabilirsiniz!
Telefon: +90 312 266 11 44
Email: bilisim@bilisim.com.tr
