ERP sistemleri, kendinden önceki sistemlerin zaman içinde gelişmesi sonucu ortaya çıkmıştır. MRP sistemleri ise ERP sistemlerinin atası kabul edilmektedir. Dolayısıyla ERP ve MRP sistemleri arasındaki farkı daha iyi anlayabilmek için ERP’nin ortaya çıkışını tetikleyen öncül sistemlerin gelişimine bakmak gerekir. Bu öncül sistemler, Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP) ve Üretim Kaynakları Planlaması (MRP II)’dir. Bu yazımızda söz konusu öncül sistemlerden yola çıkarak ERP ve MRP farkları nelerdir anlatmaya çalışacağız.
ERP ve MRP arasındaki farkları nelerdir sorusunu yanıtlamadan önce bu iki kavramın tanımlarına bakalım. Malzeme ihtiyaç planlaması (MRP); işletmelerde satın alma veya üretim sipariş programları hazırlanmasını sağlayan bir sistemdir. Bir başka ifade ile MRP, neye ihtiyaç olduğunu hesaplar, bunu sahip olunanlarla karşılaştırır ve neyin ne zaman sağlanılması gerektiğini söyler.
Bilgisayar kullanımı yaygınlaşmadan önce söz konusu tüm hesaplamalar elle ya da basit makinalar ile manuel olarak yapılmaktaydı. Daha sonra 1960’lı yıllarda bilgisayar kullanımının ticari işletmelerde yaygınlaşmaya başlaması ile malzeme ihtiyaç planlaması yazılımları kullanılmaya başlandı. İlk MRP yazılımı IBM tarafından geliştirilmiştir.
İlerleyen süreçte ekonomide ve tüketim yönelimlerinde ortaya çıkan değişim ve gelişmeler ürün çeşidinin artmasına neden olmuş ve böylelikle üretim yönetimi karmaşık bir hal almıştır. Bunun sonucunda da MRP sistemleri yetersiz kalmış, yerini MRP-II (Üretim Kaynak Planlama) sistemlerine bırakmıştır.
1980’lerde ortaya çıkan MRP-II, üretim yapan bir şirketin malzeme, tezgah, para, insan gibi kaynaklarının uyum içinde kullanılmasını sağlamak için geliştirilmiş bir sistemdir. Yani MRP-II, bir üretim şirketinin tüm kaynaklarının etkin olarak planlanması metodudur diyebiliriz.
MRP II sistemleri; firma düzeyinde satış yönetimi, üretim planlama ve kontrolü, satın alma gibi faaliyetlerin yönetilmesine imkan sunmaktadır.
Toparlayacak olursak, MRP-II; iş planındaki amaçlara ulaşabilmek için gerekli tüm fonksiyonları birleştirip koordine eder ve tüm firmada aynı rakamların kullanıldığı ortak bir veri tabanı oluşturulmasını sağlar.
Küreselleşmenin bir sonucu olarak değişik coğrafi bölgelerdeki iş faaliyetlerinin küresel entegrasyon ile takip edilip yönetilmesi önem kazanmış ve ERP olgunluk çağına girmiştir.
Küreselleşme, rekabeti şimdiye kadar görülmemiş boyutlara çıkarmıştır. Kurumlar rekabette başarılı olmak için değişen iş koşullarını önceden tahmin etmek ve bunlara hızla yanıt vermek zorundadır. Bütün bunların yapılması için güçlü ve sağlam bilgi sistemlerine ihtiyaç vardır. Bundan dolayı ERP uygulamalarını gerekli kılan birçok faktör vardır.
ERP sistemleri; web tabanlı veya klasik istemci/sunucu mimarisi için tasarlanmış bir yazılım paketi ile desteklenmekte, bir işletmenin hemen bütün süreçleriyle entegre olmakta, işletmenin işlem süreçlerinin hemen tamamını işleyebilmekte, geniş bir veri tabanı kullanmakta, verilere gerçek zamanlı ulaşıma izin vermektedir. Bunlara ek olarak ERP sistemleri; diğer işletmelere senkronize çalışma imkanı yaratmakta, çeşitli uygulama modelleri yardımıyla işletmenin her fonksiyonunun içine entegre olabilmekte ve sunucu/istemci teknolojisine dayalı bir yapı ile coğrafi olarak birbirinden farklı birim ve bölümlerde kullanılabilmektedir.
Yukarıdaki bilgileri toparlayacak olursak ERP, bir işletmenin bütün süreçlerinin bağlantılı ve uyum içinde yönetilmesini sağlar. ERP sistemi tüm departmanlar ile birlikte çalışan ve birbirleriyle iletişimini sağlayan geniş bir veri tabanı kullanırken, MRP daha çok neye ihtiyaç olduğu ve eldeki malzemeler ile ek olarak nelere ne zaman ihtiyaç duyulabileceğini hesaplamak gibi yöntemlere odaklanır. Bu karşılaştırma ile ortaya çıkacak sonuç malzeme ihtiyaç planlamanın 1960’lı yıllarda bilgisayar kullanımının işletmelerde yaygınlaşmaya başlaması ile geliştirilmiştir ve bu bağlamda ERP sistemlerinin atası olduğunu söylemek mümkündür.
