Personel deneme süresi bir işyerinde yeni işe girenler için bazen akılda soru işaretleri bırakan bir konudur. Bu sürecin amacını anlamak ve süreç hakkında daha fazla bilgi almak için oluşturduğumuz yazımızı mutlaka okumalısınız.
Deneme süresi, hem işçi hem de işverenin birbirine alışması ve tarafların iş sözleşmesini devam ettirip ettirmeyeceğine karar verdikleri sürece verilen addır. Taraflar arasında iş sözleşmesi boyunca çıkması muhtemel anlaşmazlıkların önüne geçmeyi hedefler. Bu süreçte taraflar birbirlerini yakında tanır, bir başka ifadeyle işçi çalışacağı yerin kendisine uygun olup olmadığını, işveren ise işçinin tanımlanan görev için yeterli olup olmadığını anladığı bir süreç olarak da adlandırılabilir. Deneme süreci İş Kanunu’na göre 2 ay, toplu iş sözleşmelerinin olduğu hallerde ise 4 aya kadar uzayabilmektedir. Yine kanuna göre deneme süresi bitiminde herhangi bir fesih olmaması durumunda iş sözleşmesinin nihai bir iş sözleşmesi halini aldığı kabul edilir.
Deneme süreli iş sözleşmesi, amaç olarak işçi ve işveren arasındaki iş akdinin sorunsuz ve herhangi bir prosedüre gerek olmaksınız sonlandırılmasını kolaylaştırmaktır. Fesih sürecinde işçi ve işveren iş sözleşmesinin bildirim sürelerine gerek duymaz.
Yukarıda belirttiğimiz gibi İş Kanunu’na göre işçi deneme süresi 2 ay ile sınırlandırılmıştır. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.
Deneme süresi boyunca işveren işçiye sigorta yapmak zorundadır. Herhangi bir şekilde sigortasız çalıştırma cezai yaptırım gerektirecektir.
Deneme süreli iş sözleşmesi boyunca işçi sendikaya katılabilir.
İşçi deneme süreli iş sözleşmesi boyunca normal çalışan işçiler gibi tatil ücret ve fazla mesai ücretleri haklarından faydalanmalıdır.
Deneme süresi olumlu tamamlanmadığı durumda eğer fesih hakkı kullanılmamışsa iş sözleşmesi nihai bir iş sözleşmesi halini alır. Bunun aksi durumunda ise işçi ve işveren herhangi bir bildirim süresine ihtiyaç duymadan fesih hakkını kullanabilir. Bu tür bir fesih hakkının kullanılması durumunda herhangi bir tazminat söz konusu olmayacaktır. Fesih sonunda işçi deneme süresi boyunca hakkedişi olan ücreti alacaktır. Ücretin ödenip ödenmemesi için işçinin veya işverenden hangisinin fesih hakkını kullandığının bir önemi yoktur.
Fesih hakkı her iki tarafa da sağlanmış bir haktır. Bu hakkı ister işveren ister işçi deneme süresi sonunda kullanabilir. Bu sürenin bitiminde eğer bir fesih durumu gerçekleşiyor ise kayıtlara mutlaka doğru çıkış kodları ile gerçekleştirilmelidir. 01 kodlu çıkış ve 02 kodlu çıkış yapılması gerekmektedir. 01 kodlu çıkış, işveren tarafından yapılan fesihi, 02 kodlu çıkış ise işçi tarafından yapılan fesih işlemini ifade eder.
